Voordat je met de uitvoering van je onderzoek begint, heb je er al heel wat tijd in gestoken. Het zou dus zonde zijn wanneer je tijdens de uitvoering merkt, dat er iets helemaal niet haalbaar is. De leerlingen begrijpen bijvoorbeeld de vragenlijst die je gebruikt helemaal niet goed. Of je wilde werken met videofeedback, maar het blijkt dat de leerlingen dit niet goed zelfstandig kunnen, waardoor je ze steeds moet helpen en geen tijd meer hebt voor het geven van tips. Daarom kan het nuttig zijn om een zogenaamde pilot-studie uit te voeren. Je voert eigenlijk je onderzoek vooraf een keer uit in het klein. Het doel daarvan is meestal om informatie te verzamelen of het onderzoek haalbaar is, en mogelijke bijstellingen te kunnen doen voor de start van je ‘echte’ onderzoek.

Het kan echter ook dienen om een indruk te krijgen of een bepaalde interventie wel effectief is. Stel dat Youssef leerlingen elkaar tussentijds wil laten beoordelen, met als doel dat ze beter weten welk cijfer ze kunnen verwachten in de beoordelingsles. Hij zou dat alvast bij een klas kunnen uitproberen, en dan kunnen checken of het oordeel van de leerlingen wel een beetje overeen komt met zijn eigen oordeel. Als blijkt dat de beoordeling van de leerlingen helemaal niet betrouwbaar is, zal hij iets anders moeten bedenken.

In een ontwikkelonderzoek zit het doen van pilot-onderzoek eigenlijk al besloten. Bij dat type onderzoek werk je namelijk stap voor stap, en maak je over het algemeen elke stap een beetje groter qua doelgroep en meetmethode.